Τι είναι ο αμφιβληστροειδής?

Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας, όπως ονομάζεται, είναι μία πολύ λεπτή ημιδιαφανής μεμβράνη στην εσωτερική επιφάνεια του ματιού και σε αυτόν επιτυγχάνεται η πρώτη φάση της λειτουργίας της όρασης. Πιο συγκεκριμένα, ο αμφιβληστροειδής είναι ο νευρικός ιστός στον οποίο πραγματοποιούνται όλες οι απαραίτητες χημικές διεργασίες και επεξεργασίες για τον σχηματισμό των εικόνων που λαμβάνουμε από τον εξωτερικό κόσμο. Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας θεωρείται ο πιο σημαντικός χιτώνας μεταξύ των άλλων δύο χιτώνων του οφθαλμού, τον ινώδη και τον αγγειώδη ή ραγοειδή εκ των οποίων ο πρώτος προστατεύει και ο δεύτερος τρέφει τον αμφιβληστροειδή. Συνεπώς, ο χιτώνας αυτός είναι εξαιρετικά απαραίτητος για την όρασή μας και χωρίς την σωστή λειτουργία του δεν μπορούμε να δούμε. Γι΄ αυτό το λόγο η έγκαιρη πρόληψη και διάγνωση κάποιας πάθησης στο μάτι με μία απλή επίσκεψη στον οφθαλμίατρο μπορεί να σώσει την όρασή μας.

Υπάρχουν διάφορες σοβαρές παθήσεις του αμφιβληστροειδή αλλά θα αναφερθούμε στην διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, στην αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς και στην υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια.

αρχή

Κατ’ αρχήν, ο διαβήτης χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη υπεργλυκαιμία η οποία οφείλεται είτε σε έλλειψη είτε σε μειωμένη αποτελεσματικότητα της ενδογενούς ινσουλίνης. Άνθρωποι οι οποίοι πάσχουν από διαβήτη για πολλά χρόνια (πάνω από 10) έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, μία πάθηση η οποία εξελίσσεται με το χρόνο. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια θεωρείται μία από τις κυριότερες και σοβαρότερες αιτίες τύφλωσης. Αρχικά προσβάλλονται τα αγγεία του αμφιβληστροειδή και στην συνέχεια δημιουργούνται αλλοιώσεις στον αμφιβληστροειδή και κυρίως στην ωχρά κηλίδα. Αποτέλεσμα της πάθησης είναι μείωση της όρασης έως και απώλεια της όρασης. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία αλλοιώσεων του αμφιβληστροειδή. Σε αρχικό στάδιο της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας ο ασθενής δεν νιώθει κάποιο πόνο στα μάτια εκτός αν η νόσος βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Παράγοντες οι οποίοι μπορεί να έχουν δυσμενή επίδραση στην νόσο είναι η εγκυμοσύνη, η συστηματική υπέρταση, η νόσος των νεφρών και η αναιμία.

Η θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, αν αυτή βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και δεν έχει εκδηλωθεί ακόμα, είναι η σύσταση για καλή ρύθμιση του σακχάρου σε 24ωρη βάση. Αν η νόσος βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, ο μοναδικός τρόπος να σταματήσουμε την εξέλιξή της είναι η φωτοπηξία με Laser. Αξίζει να σημειωθεί πως κρίνεται απαραίτητος ο οφθαλμολογικός έλεγχος ασθενών που πάσχουν από διαβήτη τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.

αρχή

Η αρτηριακή υπέρταση μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε πολλά όργανα του ανθρώπινου σώματος μεταξύ αυτών και στα μάτια, δημιουργώντας την υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια, δηλαδή αλλοιώσεις στα αγγεία του αμφιβληστροειδούς. Πιο συγκεκριμένα, λόγω της συστηματικής υπέρτασης, οι αρτηρίες του αμφιβληστροειδούς στενεύουν και αυξάνεται η διαπερατότητά τους. Η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια χαρακτηρίζεται επίσης από αρτηριοσκλήρυνση, διαρροή και σύσπαση των αγγείων. Υπάρχει ποικιλία στις αλλοιώσεις των αγγείων του αμφιβληστροειδή των οποίων η σοβαρότητα εξαρτάται από τη χρονική διάρκεια της αρτηριακής υπέρτασης και το ύψος της διαστολικής πίεσης του ατόμου.

Κρίνεται απαραίτητο ο κάθε ασθενής με υποψία υψηλής διαστολικής πίεσης και αρτηριακής υπέρτασης, να κάνει τακτικό οφθαλμολογικό έλεγχο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο και να παρακολουθεί τακτικά την πίεσή του για να προλάβει τις σοβαρότατες επιπλοκές της συγκεκριμένης ασθένειας όπως αποφρακτική νόσο, οπτική νευροπάθεια, οίδημα στο οπτικό νεύρο ή και τύφλωση.

αρχή

Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς είναι μία πολύ σοβαρή πάθηση η οποία αν δεν διαγνωσθεί εγκαίρως και δεν θεραπευτεί άμεσα μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια όρασης ή ακόμα και τύφλωση. Σχετίζεται με την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα από τον υποκείμενο χιτώνα του ματιού, τον λεγόμενο χοριοειδή χιτώνα. Σε αρχικό στάδιο η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς μπορεί να είναι τοπική αλλά χωρίς την κατάλληλη θεραπεία υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να αποκολληθεί ολόκληρος ο αμφιβληστροειδής.

Άτομα με φυσιολογικά μάτια έχουν πιθανότητα να πάθουν αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς (5 στους 100.000 κάθε χρόνο) με πιο επιρρεπή τα άτομα μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας (20 στου 100.000 κάθε χρόνο). Παρατηρείται επίσης κίνδυνος για αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς σε άτομα με υψηλή μυωπία (άνω των 7 βαθμών),ύστερα από χειρουργική επέμβαση καταρράκτη (ιδιαίτερα για μύωπες), ύστερα από τραυματισμό του ματιού ή λόγω προχωρημένων μορφών της διαβητικής αμφιβληστροειδοπαθειας και νεοαγγείωσης.

Υπάρχουν 3 μορφές αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς, η ρηγματογενής, η εξιδρωματική και η ελκτική αποκόλληση. Τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν την συγκεκριμένη πάθηση είναι:

• Φωτοψία: παρουσιάζονται λάμψεις στο κροταφικό τμήμα του οπτικού πεδίου
• Μυωψίες: κινούμενες θολότητες όπως μυγάκια ή σχήματα δακτυλιδιού ή ιστού αράχνης.
• Διαταραχή του οπτικού πεδίου: σαν να υπάρχει μία μαύρη κουρτίνα (σκιά) η οποία ξεκινά από κάποιο ημιμόριο του οπτικού πεδίου μέχρι πολλές φορές την κεντρική όραση.
• Οι ευθείες γραμμές μπορεί να φαίνονται σαν τεθλασμένες
• Απώλεια κεντρικής όρασης.

Αν αντιληφθείτε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει άμεσα να επισκεφτείτε τον οφθαλμίατρο.

Οι τρόποι αντιμετώπισης της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς είναι με Laser (προληπτική αντιμετώπιση για να επουλωθούν οι ρωγμές και να προληφθεί η αποκόλλησή του), με περιβροχισμό και σκληρικά μοσχεύματα (πιέζεται εξωτερικά ο βολβός του ματιού με αποτέλεσμα ο σκληρός χιτώνας να πιέζεται προς τον αμφιβληστροειδή και ιδιαίτερα στην περιοχή της ρωγμής ή της αποκόλλησης), και με χειρουργική επέμβαση (τη λεγόμενη υαλοειδεκτομή για την αντιμετώπιση της αιτίας της αποκόλλησης).
Είναι απαραίτητο να βρεθεί άμεση λύση στην περίπτωση της συγκεκριμένης πάθησης γιατί αν κάποιος το αμελήσει, η τύφλωση είναι ζήτημα ημερών.

Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται από άτομα που ασχολούνται με πολεμικές τέχνες ή άρση βαρών και γενικά από άτομα που σηκώνουν βάρη, γιατί υπάρχει μεγάλος κίνδυνος αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς. Συνεπώς, οι συγκεκριμένες ομάδες θα πρέπει να επισκέπτονται πολύ συχνά τον οφθαλμίατρο.

αρχή